Hoofdstuk IV

LEKKER EN GEZOND KOKEN ALS UITING VAN (ZELF)LIEFDE

In hoofdstuk I en II kreeg je veel algemene informatie over voeding. Nu is het tijd om praktisch aan de slag te gaan.

Als je nog buitenshuis werkt, het huishouden op orde moet houden, de kleinkinderen nu en dan opvangt, de zorg voor je ouders er extra bijkomt, heel wat sociale verplichtingen hebt en ook nog wat tijd voor jezelf wilt overhouden, is het een kunst om gezond en voor iedereen lekker en evenwichtig te koken.
Mijn belangrijkste tip: hou het simpel maar evenwichtig!! Het is niet de bedoeling dat je extra stress krijgt omdat je gezond wilt koken.

Ik weet dat het onmogelijk is om alle info direct te begrijpen en ineens toe te passen. Ik zou je ook deze keer aanraden om in stappen te werken. Je zou kunnen beginnen met het aanpassen van één maaltijd en ondertussen de andere maaltijden nog te laten zoals ze zijn. Pas als je bij deze maaltijd niet te veel meer hoeft na te denken, kan je overstappen naar de volgende maaltijd en zo stapsgewijze naar
de laatste maaltijd. Als je alle maaltijden ineens wilt aanpassen, is er veel kans dat je overrompeld raakt, waardoor je het helemaal niet meer ziet zitten en dus alles opgeeft. Dat wil je natuurlijk vermijden. Doe het rustig aan en neem telkens de tijd om goed aan te voelen wat je lichaam je aangeeft.
Als je de vorige hoofdstukken regelmatig herleest, zal zeker telkens andere info blijven hangen.

1. Goed koken is goed plannen
1.1 Kies voor goede kwaliteit
Ik vermeldde het reeds: kies voor een goede kwaliteit van voeding. Biologische groenten en fruit hebben tegenwoordig niet meer voedingswaarde dan niet-biologische, want alle bodems zijn uitgeput. Maar ze bevatten geen resten van synthetische pesticiden en insecticiden waardoor ze niet interfereren met je hormonenhuishouding.
Bovendien kan je er alles van gebruiken: het groen van de prei, het loof van de radijsjes en wortelen, fruit in de schil, .…

Wat ik even wil benadrukken: ‘biologisch’ staat niet noodzakelijk voor ‘gezond’. Ook in de natuurvoedingswinkel doe je er goed aan om steeds de ingrediëntenlijst te checken.

Niets gaat boven verse groenten, maar kom je echt in tijdsnood, dan kan je wel eens gebruik maken van voorgesneden groenten of diepvriesgroenten.

1.2 Koken voor verschillende stofwisselingstypes in hetzelfde gezin
Een vraag die je misschien bezighoudt: wat als zich verschillende stofwisselingstypes aan tafel aanbieden? Moet je dan voor elk type een volledig andere maaltijd koken?
Neen, absoluut niet, dan pas krijg je stress.
Als je de voedingslijsten van elk type bekijkt, merk je dat de meeste groenten en granen goed zijn voor alle types. Enkel de eiwitten verschillen. Tracht zoveel mogelijk de juiste eiwitten voor jouw type te eten, zeker in het begin. Naarmate je lichaam meer in evenwicht komt, kan je wel eens een eiwit van een ander type eten, maar voel steeds zeer goed na hoe je je achteraf voelt. Zo kan een eiwittype weleens een kippenfilet – gebakken in redelijk wat vet – eten en een koolhydraattype een biefstuk – gebakken in heel weinig vet – maar voel na of je er goed bij voelt en hou altijd de juiste verhoudingen voor jouw type aan. Eiwittypes kunnen ook wel eens peulvruchten eten, maar voorzie er dan nog wat vlees of vis bij zodat ook zij voldoende verzadigd zijn na een plantaardige maaltijd.
Elkeen kan de juiste verhoudingen aanhouden, ook nu eet niet elk lid van je gezin evenveel vlees of evenveel aardappelen. Eiwittypes hebben procentueel meer vetten nodig dan de andere types. Zij kunnen wat extra dressing over hun groenten sprenkelen of een extra klontje roomboter over hun eiwitportie laten smelten.

1.3 Het belang van een goede planning
Gezond koken is perfect mogelijk mits wat voorbereiding: het is superhandig om een weekmenu en een weekplanning te maken. Zeker in het begin.

Een weekmenu heeft heel veel voordelen:
„ je komt nooit voor verrassingen te staan;
„ je hoeft ’s morgens je hoofd niet te breken over wat je zal klaarmaken;
„ je doet gerichter boodschappen, omdat je weet wat je allemaal nodig hebt;
„ je hebt alle ingrediënten in huis;
„ op de momenten dat je meer tijd hebt, kan je meer of uitgebreider koken, zodat je restjes of al een schotel klaar hebt voor de momenten dat je minder tijd hebt;
„ je hoeft nooit terug te vallen op fastfoodmaaltijden, want je bent steeds voorzien en voorbereid;
„ je kan beter plannen en vooruitzien;
„ het brengt rust in je hoofd, in je lichaam en in je agenda.

In het begin zal je er misschien tegenop zien, maar hoe meer je het doet, hoe meer routine je krijgt en hoe leuker het wordt. Zie het als een moment voor jezelf, een moment waarbij je bezig bent met je gezondheid en je welzijn. Zoek een aangenaam plekje in huis of in de keuken, zodat je snel je koelkast en voorraadkast kan overschouwen, neem er een tasje thee bij, vraag bij je huisgenoten na wat ze graag lusten of nog eens willen eten de eerstkomende week, bekijk je receptenarsenaal en zoek deze recepten die je lekker vond en die je lang geleden nog eens bereidde.
Ik maak mijn weekplanning meestal op vrijdagavond, haal mijn verse groenten bij de biologische boer op de zaterdagmarkt en in het naar huis komen, loop ik binnen in de biowinkel voor de droge voedingsmiddelen, zoals granen, peulvruchten, kruiden, …

1.4 Snelle maaltijden
Bijna dagelijks krijg ik de vraag naar snel klare gerechten, want ik heb geen tijd om te koken, het moet snel gaan en koken is niet mijn ding. Zoals ik al zei bij het begin van dit hoofdstuk: koken is de eerste manier om jezelf graag te zien. Met je dagelijkse voeding, wat het fundament van je lichaam is, kan je in een opwaartse of een neerdalende spiraal terechtkomen.

Eten, voeding en de manier waarop je ermee omgaat, is een weerspiegeling van hoe je omgaat met jezelf en hoe belangrijk jij jezelf vindt.

Als je lekker en gezond wilt koken, heb je tijd nodig. Het is onmogelijk om natuurlijk zoete bereidingen te bekomen door alles op een hoog vuur klaar te maken. En de natuurlijke zoete smaak is net dé belangrijkste smaak. Natuurlijk zoet brengt rust in jezelf, je lichaam en je geest en zorgt voor een stabiele bloedsuikerspiegel. Een stabiele bloedsuikerspiegel zorgt ervoor dat je bewuste keuzes kan maken en dit in alle gebieden van je leven, niet enkel bewuste voedingskeuzes.
Voedsel heeft nu eenmaal tijd nodig om zijn natuurlijke smaken naar buiten te laten komen. De energie die je onder je kookpot steekt, komt in je voedsel terecht. Hoge vuren jutten je op, zachte vuren brengen rust, hebben een stabiliserend effect op je lichaam. Snel – terwijl je honderden andere dingen doet – koken brengt chaos in je voedsel en dus ook in je lichaam.
Daarnaast heb je alle bereidingswijzen nodig, wil je al je organen voeden. Afwisselen is dus de boodschap.
Ja, het vraagt tijd, zeker als je nog niet de routine hebt, maar al doende leer je.
Een praktische tip: voor de lunch kan je meer gebruik maken van korte bereidingswijzen zoals stomen, blancheren en wokken, voor het avondmaal – als je wat meer tijd hebt – zet dan zeker een lange bereiding op het menu zoals een stoofpotje, een ovenbereiding, …

Eten en koken is geen noodzakelijk kwaad, het is een onderdeel van je dagelijkse ritueel, net zoals je dagelijks toilet. En geloof me, ik kan het weten, want ik had vroeger een echte haat-liefdeverhouding met eten.

Een woordje over zuivel
Je zal merken dat ik bijna geen zuivel gebruik in de recepten. Dit is een bewuste keuze.
Herinner je je nog dat zuivel de slijmproductie verhoogt?
Daarnaast werken slijmen vertragend op je spijsvertering. Vanaf de leeftijd van ongeveer 35 jaar vertraagt je spijsvertering sowieso. Op rijpere leeftijd heeft je lichaam het veel moeilijker om zuivel te verteren, waardoor het nog makkelijker slijmen kan geven. Om te tonen dat lekker koken zonder zuivel perfect mogelijk is, koos ik ervoor overwegend zuivelloze recepten mee te geven.

1.5 Nog enkele bedenkingen
* als er in de recepten zout vermeld staat, kan je kiezen tussen Himalayazout, fijn wit zeezout of Sel de Guérande;
* wat peper betreft, werk ik graag met een mengeling van zwarte en blonde peperkorrels uit de pepermolen;
* weet je nog dat ik, in hoofdstuk I, de verhoudingen per type meegaf?
Deze verhoudingen zijn richtlijnen, net zoals de hoeveelheden in de recepten richtlijnen zijn.
Het meegeven van hoeveelheden vind ik persoonlijk heel moeilijk: ben je een grote eteR of ben je een kleine eter? Staar je dus niet blind op de hoeveelheden, pas ze gerust aan;
* ik ben geen voorstander van de microgolfoven: microgolven vernietigen voedingsmiddelen, je eet dus ‘leeg’ en ‘dood’ voedsel. Zonde voor je tijd, niet?
* achteraan dit hoofdstuk geef ik je een inkijk in mijn voorraadkast met wat bijkomende uitleg over minder gekende basisproducten.

– kook zoveel mogelijk zelf;
– hou het simpel;
– kies voor goede kwaliteit, bij voorkeur biologisch; kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit;
– laat je leiden door het seizoen;
– varieer in wat je eet, in wat je gebruikt om je eten klaar te maken en in welke bereidingswijzen je kiest;
– heb je niet veel tijd, maak gebruik van wat de biowinkel/supermarkt je aanbiedt aan gesneden groenten;
– eet niet omdat iets gezond is, eet voedsel dat je lekker vindt.

---